Δέσποινα Παντευλόγητε

Ο ύμνος «Δέσποινα παντευλόγητε, Υπέραγνε Παρθένε» είναι ένας μη λειτουργικός ύμνος, που συνέθεσε ο Άγιος Νεκτάριος Αιγίνης τον 19ο αιώνα , κατά τη διάρκεια της θητείας του ως διευθυντής της Ριζαρείου Εκκλησιαστικής Σχολής Αθηνών.

Ψάλλουν : π. Σπυρίδων Ταλάρης, Ιερός Ναός Αγίων Ισιδώρων Λυκαβηττού

Προσευχή – Ύμνος του Αγ. Νεκταρίου προς την Παναγία

Δέσποινα Παντευλόγητε, Ὑπέραγνε Παρθένε, Παράδεισε Πανθαύμαστε, Κῆπε Καλλωπισμένε. Σέ δυσωπῶ, Πανάχραντε, χαρίτωσον τό νοῦν μου, κατεύθυνον τάς σκέψεις μου, φώτισον τήν ψυχήν μου. Κόρη με ποίησον ἀγνόν, πρᾶον, σεμνόν, ἀνδρεῖον, ἡσύχιον καί κόσμιον, εὐθύν, ὅσιον θεῖον, ἐπιεικῆ, μακρόθυμον, τῶν ἀρετῶν δοχεῖον, ἄμεμπτον, ἀνεπίληπτον, τῶν ἀγαθῶν ταμεῖον. Δός μοι σοφίαν, σύνεσιν καί μετριοφροσύνην, φρόνησιν καί ἁπλότητα καί ταπεινοφροσύνην. Δός μοι νηφαλιότητα, ὄμμα πεφωτισμένον, διάνοιαν ὁλόφωτον, πνεῦμα ἐξηγνισμένον. Ἀπέλασον τήν οἴησιν, τήν ὑπερηφανίαν, τόν τύφον, τήν φυσίωσιν καί τήν ἀλαζονείαν, τήν ὕβριν, τό ἀγέρωχον, τήν ὑψηλοφροσύνην, γλῶσσα μεγαλορρήμονα, ἰσχυρογνωμοσύνην. Τήν ἀστασίαν τήν φρικτήν, τήν περιττολογίαν, τήν πονηρίαν τήν πολλήν, καί τήν αἰσχρολογίαν. Χάρισαί μοι, Πανάχραντε, τήν ἠθικήν ἀνδρείαν, τό θάρρος, τήν εὐστάθειαν, δός μοι τήν καρτερίαν. Δός μοι τήν αὐταπάρνησιν, τήν ἀφιλαργυρίαν, ζῆλον μετ’ ἐπιγνώσεως καί ἀμνησικακίαν. Δός μοι ἀκεραιότητα, εὐγένειαν καρδίας, πνεῦμα εὐθές, εἰρηνικόν, καί πνεῦμα ἀληθείας. Φυγάδευσον, Πανάχραντε, τά πάθη τῆς καρδίας, τά πολυώνυμα, Ἀγνή, τῆς ἠθικῆς δειλίας. Τήν ἀνανδρείαν τήν αἰσχράν, τό θάρρος, τήν δειλίαν, τήν ἀτολμίαν τήν δεινήν καί τήν ἀπελπισίαν. Ἄρον μοι, Κόρη, τόν θυμόν καί πᾶσαν ραθυμίαν, τήν ἀθυμία, τήν ὀργήν, ὡς καί τήν ὀκνηρίαν. Τόν φθόνον, τήν ἐμπάθειαν, τό μίσος, τήν κακίαν, τήν μήνιν, τήν ἐκδίκησιν καί τήν μνησικακίαν. Τήν ἔριδα τήν εὐτελῆ καί τήν πολυλογίαν, τήν γλωσσαλγίαν τήν δεινήν καί τήν βωμολοχίαν. Δός μοι, Παρθένε, αἴσθησιν, δός μοι εὐαισθησίαν. Δός μοι συναίσθησιν πολλήν καί εὐσυνειδησίαν. Δός μοι, Παρθένε, τήν χαράν Πνεύματος τοῦ Ἁγίου. Δός μοι εἰρήνην τῇ ψυχῇ, εἰρήνην τοῦ Κυρίου. Δός μοι ἀγάπην, ἔρωτα θεῖον, ἐξηγνισμένον, πολύν, θερμόν καί καθαρόν καί ἐξηγιασμένον. Δός πίστιν ζῶσαν, ἐνεργόν, θερμήν, ἀγνήν, ἁγίαν, ἐλπίδα ἀδιάσειστον, βεβαίαν καί ὁσίαν. Ἄρον ἀπ’ ἐμοῦ, Παρθένε, τόν κλοιόν τῆς ἁμαρτίας, τήν ἀμέλειαν, τήν μέθην, τήν ἀνελεημοσύνην, τά κακάς ἐπιθυμίας, τήν δεινήν ἀκολασίαν, γέλωτας τῆς ἀσελγείας καί τήν πᾶσαν κακουργίαν. Σωφροσύνην δός μοι, Κόρη, δός ἐγκράτειαν, νηστείαν, προσοχήν καί ἀγρυπνίαν καί ὑπακοήν τελείαν. Δός μοι προσοχήν ἐν πᾶσι καί διάκρισιν ὀξείαν, σιωπήν καί εὐκοσμίαν, καί ὑπομονήν ὁσίαν. Ἐπιμέλειαν παράσχου, Δέσποινα, πρός ἐργασίαν, πρός τελείωσιν καί ζῆλον ἀρετῶν πρός γυμνασίαν. Τήν ψυχήν μου, τήν καρδίαν καί τόν νοῦ μου, Παναγία, τήρει ἐν ἁγιωσύνῃ, φύλαττε ἐν παρθενίᾳ. Παναγία μου σ ευχαριστώ !

..

Επί βασιλείας του Ηρακλείου (610-641μ.Χ.), το Βυζάντιο δέχτηκε επιδρομές από τους Αβάρους, υπό τον στρατηγό Σάρβαρο, την περίοδο που ο Ηράκλειος απουσίαζε στην Περσία σε αντεπίθεση κατά των Περσικών δυνάμεων. Κατά την πολιορκία της Πόλης από τους Αβάρους, ο Πατρίκιος Βώνος και ο Πατριάρχης Σέργιος εμψυχώνουν τον κόσμο ελπίζοντες εις τον Θεόν και την Υπεραγία Θεοτόκον, όταν με θαύμα, τρικυμία και ανεμοστρόβιλος καταστρέφουν ξαφνικά τα πλοία των Αβάρων και οι πολιορκούμενοι κατατροπώνουν τους απίστους. Έτσι, η Παναγία σώζει την Πόλη και ο λαός όρθιος όλη τη νύχτα ευχαριστεί τον Θεόν και την Παναγία, ψάλλοντες ύμνον τον οποίον ονόμασαν «Ακάθιστο Ύμνον». Προφανώς ο ύμνος αυτός προϋπήρχε και μάλιστα θεωρείται ότι εψάλλετο στην αγρυπνία της 15ης Αυγούστου εκάστου έτους. Απλά εκείνη την ημέρα ο ύμνος αποδόθηκε «ορθοστάδην» και αντικαταστάθηκε το ως τότε προοίμιο «Το προσταχθέν μυστικώς» με το ως σήμερα ψαλλόμενον «Τη Υπερμάχω Στρατηγώ», το οποίο έδωσε δοξολογικό και εγκωμιαστικό τόνο στον ως τότε ψαλλόμενο, δογματικό ύμνο. Τον κάτωθι αυτόν ύμνο αποδίδει μοναδικώς και θαυμασίως ο Βυζαντινός χορός «ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΦΩΚΑΕΥΣ», σε ήχο πλ. Δ΄: «Στην υπέρμαχο Στρατηγό, η πόλις της Θεοτόκου, που λυτρώθηκε χάριν σ’ αυτήν από τα δεινά, αναγράφει τα νικητήρια και την παρακαλεί να την ελευθερώσει από τους ποικίλους κινδύνους, για να την δοξολογεί κράζοντας: “Χαίρε νύμφη ανύμφευτε”».

Βίντεο: 11o Διεθνές Φεστιβάλ Αιγαίου – Ερμούπολη Σύρος  – «Συναυλία στο Ηλιοβασίλεμα» – Θρησκευτική Χορωδιακή Μουσική “A CAPELLA” – Ι. Ν. Αγ. Νικολάου Ερμουπόλεως Σύρου – Χορωδία «ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΦΩΚΑΕΥΣ». (youtube)

Χειρόγραφο – παρτιτούρα

th-ypermaxw

Χορωδία

Ο Θεόδωρος Φωκαεύς θεωρείται ο κατεξοχήν κλασικός Βυζαντινός μελοποιός, ιδιαίτερα στην παπαδική μελοποιΐα και τους πολυελέους. Οι μουσικές του συνθέσεις διακρίνονται για την γλαφυρότητα και το γνήσιο Εκκλησιαστικό τους ύφος. Από τις μελισματικές γραμμές των έργων του, εκλείπει εντελώς το εξωεκκλησιαστικό, κοσμικό  στοιχείο  και οι έντονες φωνητικές εξάρσεις και αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που καθιστά τους ύμνους του κατάλληλους να αποδοθούν από Βυζαντινές χορωδίες. Τον εξαίσιο Θεομητορικό του πολυέλεο «Λόγον αγαθόν» ψάλλει θαυμασίως ο Βυζαντινός χορός «Θεόδωρος Φωκαεύς», με αξιοζήλευτη συνοχή και αρμονία μέλους – ισοκρατήματος, στα πλαίσια των Πρωτοκλητείων 2012.

Χειρόγραφα – παρτιτούρες

logon-agathon-01 logon-agathon-02  logon-agathon-03logon-agathon-04

Ύμνος

Ψάλλει ο π. Γεώργιος Στάμος, Πρωτοπρεσβύτερος της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων, με τον αδελφό του Άρη Στάμο, Πρωτοψάλτη του Ιερού Ναού Αγίου Αθανασίου Θεσσαλονίκης.
Συμμετέχει ο Θωμάς Βλάχος.

ᾨδὴ α’ Ἦχος δ’

Ἀνοίξω τὸ στόμα μου, καὶ πληρωθήσεται πνεύματος, καὶ λόγον ἐρεύξομαι, τῇ βασιλίδι Μητρί, καὶ ὀφθήσομαι, φαιδρῶς πανηγυρίζων, καὶ ᾄσω γηθόμενος, ταύτης τὰ θαύματα.

Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς.

Χριστοῦ βίβλον ἔμψυχον, ἐσφραγισμένην σε Πνεύματι· Ὁ μέγας Ἀρχάγγελος, Ἁγνὴ θεώμενος, ἐπεφώνει σοι· Χαῖρε χαρᾶς δοχεῖον, δι’ ἧς τῆς Προμήτορος ἀρὰ λυθήσεται.

Υπεραγία Θεοτόκε, σώσον ημάς.

Ἀδὰμ ἐπανόρθωσις, χαῖρε Παρθένε Θεόνυμφε, τοῦ ᾍδου ἡ νέκρωσις, χαῖρε πανάμωμε, τὸ παλάτιον, τοῦ πάντων Βασιλέως. χαῖρε θρόνε πύρινε, τοῦ Παντοκράτορος,

Δόξα Πατρί…

Ῥόδον τὸ ἀμάραντον, χαῖρε ἡ μόνη βλαστήσασα, τὸ μῆλον τὸ εὔοσμον, χαῖρε ἡ τέξασα, τὸ ὀσφράδιον, τοῦ πάντων Βασιλέως, χαῖρε ἀπειρόγαμε, κόσμου διάσωσμα.

Καὶ νῦν…

Ἁγνείας θησαύρισμα, χαῖρε δι’ ἧς ἐκ τοῦ πτώματος, ἡμῶν ἐξανέστημεν, χαῖρε ἡδύπνοον κρίνον Δέσποινα, πιστοὺς εὐωδιάζον, θυμίαμα εὔοσμον, μύρον πολύτιμον.