εσπερινός

Η επιλύχνιος ευχαριστία «Φως ιλαρόν», είναι αρχαίος ύμνος που συνδέθηκε με την ακολουθία του Εσπερινού από τους πρώτους Χριστιανικούς χρόνους. Η ύπαρξη του ύμνου αυτού μαρτυρείται ήδη από τον 4ο αιώνα. Μάλιστα ο Μέγας Βασίλειος αναφέρεται στην ύπαρξή του, χαρακτηρίζοντάς τον ως «αρχαίαν φωνήν». Από αυτή την μαρτυρία συνάγεται, ότι ο Επιλύχνιος ύμνος απηχεί λατρευτική παράδοση πολύ αρχαιότερη του 4ου αιώνος. Η σύνθεση του μέλους αποδίδεται στον μάρτυρα Αθηνογένη, ο οποίος, κατά την παράδοση, εκφώνησε τον ύμνο την ώρα που τον οδηγούσαν στο μαρτύριό του. Ο ύμνος, «μέλος ποιητικόν και γλυκύτατον, σύνθεσις υψίστης μουσικής τελειότητος», απευθύνεται στον Χριστό, τον οποίον ονομάζει «Φως Ιλαρόν». Το ιλαρόν όμως αυτό φως είναι διαφορετικό ως προς την φύση του, από το κτιστό φως του Ηλίου, γιατί είναι το πραγματικό «Φως της Αγίας δόξης», του Αθανάτου, Ουρανίου και Μάκαρος, Θεού Πατρός.

Βίντεο: 17-07-2015: 11o Διεθνές Φεστιβάλ Αιγαίου – Ερμούπολη Σύρος  – «Συναυλία στο Ηλιοβασίλεμα» – Θρησκευτική Χορωδιακή Μουσική “A CAPELLA” – Ι. Ν. Αγ. Νικολάου Ερμουπόλεως Σύρου – Χορωδία «ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΦΩΚΑΕΥΣ» (youtube)

Χειρόγραφα – παρτιτούρες

fws-ilaron01 fws-ilaron02

Ύμνος

Πρόκειται για το Ιδιόμελον «Χαλινούς αποπτύσας τους πατρικούς» που ψάλλεται στα απόστιχα του Κατανυκτικού Εσπερινού της Β’ Κυριακής των Νηστειών. Η μελοποίηση ανήκει στον Πρωτοψάλτη της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Ιάκωβο.

«Χαλινοὺς ἀποπτύσας τοὺς πατρικούς, ἀστάτῳ φρενί, τοῖς κτηνώδεσι τῆς ἁμαρτίας, λογισμοῖς συνέζησα, ὅλον μου τὸν βίον δαπανήσας ἀσώτως, ὁ τάλας ἐγώ, τροφῆς δὲ λειπόμενος, βεβαιούσης καρδίαν, πρὸς καιρὸν λιπαίνουσαν, ἡδονὴν ἐσιτούμην. Ἀλλὰ Πάτερ ἀγαθέ, μὴ κλείσῃς μοι τὰ φιλάνθρωπα σπλάγχνα, ἀλλ’ ἀνοίξας δέξαι με, ὡς τὸν Ἄσωτον Υἱόν, καὶ σῶσόν με».

Στην παρούσα ανάρτηση παρατίθεται η ηχογράφηση του μέλους αυτού από τη μεγάλη χορωδία του Συνδέσμου Μουσικοφίλων Κωνσταντινουπόλεως στην εκδήλωση για το Ιωβηλαίον του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Μ.τ.Χ.Ε. Κωνσταντίνου Πρίγγου, ο οποίος και επεξεργάστηκε το μέλος για χορωδιακή απόδοση. Η εκδήλωση έλαβε χώρα στις 21 Ιανουαρίου 1962. Το χορό διηύθυνε ο Άρχων Πρωτοψάλτης της Μ.τ.Χ.Ε. Θρασύβουλος Στανίτσας.

Το κείμενο παρατίθεται (στο βίντεο) από το χειρόγραφο πόνημα του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Μ.τ.Χ.Ε. Βασιλείου Νικολαΐδου «Κατανυκτικός Εσπερινός» (1968) και αποτελεί την επεξεργασία του Πρίγγου. Από το ίδιο κείμενο ψάλλει και ο χορός.