Άστρον ήδη ανατέταλκεν – Καλοφωνικός Ειρμός –Μέλος Γρηγορίου Πρωτοψάλτου – μετά κρατήματος Πέτρου Λαμπαδαρίου

Εξαιρετικής μουσικής σύνθεσης ύμνος ο Καλοφωνικός Ειρμός «Άστρον ήδη ανατέταλκεν», μέλος περίφημον Βαλασίου Ιερέως, από το Καλοφωνικόν Ειρμολόγιον Γρηγορίου Πρωτοψάλτου. Τονισμένος στον πανηγυρικό και χαρμόσυνο Α΄ ήχο, αποτελεί μουσικό, επίκαιρο θησαυρό της περιόδου των Χριστουγέννων, κατάλληλο για χορωδιακή εκτέλεση. Ο Βυζαντινός χορός «Θεόδωρος Φωκαεύς» αποδίδει πιστά προς το μουσικό κείμενο το μέλος, με ύφος Πατριαρχικό, με άριστες τονικές και χρονικές εναλλαγές, με αποκορύφωμα το θαυμάσιο κράτημα Πέτρου του Λαμπαδαρίου, που το συνοδεύει. Ο ύμνος εκτελείται σύμφωνα με το χειρόγραφο του μελοποιού, σε ελαφρά, χορωδιακή διασκευή του χοράρχου της χορωδίας,  κ. Χαραλάμπους Θεοτοκάτου.

11-12-2016: ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ «ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΦΩΚΑΕΥΣ» ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΤΙ ΣΟΙ ΠΡΟΣΕΝΕΓΚΩΜΕΝ ΧΡΙΣΤΕ» ΣΤΟΝ Ι. Ν. ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ ΠΑΤΡΩΝ.

Άστρον ήδη ανατέταλκεν – Καλοφωνικός Ειρμός –Μέλος Γρηγορίου Πρωτοψάλτου – Ήχος Α΄ – μετά κρατήματος Πέτρου Λαμπαδαρίου

Χειρόγραφα – παρτιτούρες

Ως εμψύχω Θεού κιβωτώ

«Ως εμψύχω Θεού κιβωτώ, ψαυέτω μηδαμώς χειρ αμύητων», ψάλλουμε στην ενάτη ωδή των Εισοδίων της Θεοτόκου και πολλών Θεομητορικών εορτών. Πράγματι το μυστήριο περί του προσώπου και της ζωής της Θεοτόκου αποτελεί βιβλίο «κατεσφραγισμένον σφραγίσιν επτά» για τους αμύητους, τους μη έχοντας την αποκάλυψη, την Θεία Χάρη. Μυστήριο αληθινό και τολμηρό, Θείο και ανθρώπινο· ανέγγιχτο από τον χοϊκό άνθρωπο. Πώς μπορεί κάποιος να νοήσει τα υψηλότερα, τα περί της Θεοτόκου, αφού δεν έχει πείρα ούτε των κατωτέρων; Πώς μπορεί ο άνθρωπος που δεν έχει καθαρισθεί από τα πάθη να ομιλεί με αυθεντία περί θεώσεως;

Στα ευαγγέλια αποσιωπάται η ζωή της Παναγίας Παρθένου και μόνο λίγα μας αποκαλύπτονται. Πολλά όμως άλλα, όπως και την σημασία και έννοια των ευαγγελικών αναφορών, τα διδάσκει το Άγιο Πνεύμα με την Παράδοση της Εκκλησίας μας· τα αποκαλύπτει πολλές φορές η ίδια η Θεοτόκος στους πιστούς δούλους Της, στους Πατέρες της Εκκλησίας. Ο πανάγιος βίος, η αναμαρτησία της Παρθένου, πού έγινε αφορμή για να γίνει Θεοτόκος και Θεομήτωρ εξηγούν αυτήν την ιδιαίτερη θέση Της, πού ομολογούμε ότι έχει μετά τον Θεό και πάνω από τους αγγέλους και τους αγίους. Με την υποστατική ένωση της θείας και ανθρωπινής φύσεως στο πρόσωπο του Χριστού και την δημιουργία της θεανθρωπίνης οικογενείας και κοινωνίας, η Παναγία γίνεται η Μητέρα της καινής κτίσεως. Η Παναγία μας είναι το «μεθόριον μεταξύ κτιστής και ακτίστου φύσεως», η Πάναγνος μητέρα του Χριστού, η «μετά Θεόν θεός, η τα δευτερεία της Τριάδος έχουσα», η «τιμιωτέρα των Χερουβείμ και ενδοξότερα ασύγκριτος των Σεραφείμ», η «Αγία αγίων μείζων», αυτή πού «δύναται πάντα όσα θέλει» και μόνο σε αυτήν οφείλουμε «δουλική προσκύνηση, λατρευτική βέβαια προς τον Θεό και τιμητική προς τους αγίους».

Τον ύμνον «Ως εμψύχω Θεού», σε ήχο Δ΄, αποδίδει θεσπέσια η Βυζαντινή χορωδία των Πατρών «ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΦΩΚΑΕΥΣ» στην χορωδιακή συνάντηση Εκκλησιαστικής μουσικής με τίτλο «ΥΠΕΡΑΓΙΑ ΘΕΟΤΟΚΟΣ Η ΥΠΕΡΜΑΧΟΣ ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ», στα πλαίσια των «ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΩΝ 2016», το Σάββατο 9 Απριλίου 2016, στον Ι. Ν. Ευαγγελιστρίας Πειραιώς.

Από το κανάλι μας στο youtube fokaeus.

Χειρόγραφο

Ότι το πέλαγος πολύ

Οι κατανυκτικοί Ειρμοί του Τριωδίου «Ότι το πέλαγος πολύ», σε Οκτάηχον, μέλη λυρικότατα, εξαιρετικά μουσικά μελωδήματα, ύμνοι παρακλητικοί του ελέους του Κυρίου μας, με μοναδικούς στίχους, φανερώνουν την αγωνία του καθημερινά αμαρτάνοντος ανθρώπου και την ανάγκη της Θείας στήριξης και βοηθείας και του αμέτρητου ελέους του Πλαστουργού και Θεού μας. Η χορωδιακή απόδοσή τους είναι περίτεχνη και συνδυάζει το γλυκύτατο μέλος με τον μεστό στίχο, οδηγώντας στην ακουστική τέρψη τον ακροατή αλλά και στην ψυχική του αναγέννηση.

Από την εκδήλωση της χορωδίας «ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΦΩΚΑΕΥΣ», στις  19-03-2016 στον Ι. Ν. Αγ. Σοφίας Πατρών με Θεομητορικά μέλη και ύμνους Τριωδίου, με τίτλο «ΧΑΙΡΕ ΚΕΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗ ΜΑΡΙΑ», ιδιαίτερα επιτυχημένη είναι η εκτέλεση των ύμνων αυτών, όντας από τις ωραιότερες στο διαδίκτυο.

ΟΤΙ ΤΟ ΠΕΛΑΓΟΣ ΠΟΛΥ – Κατανυκτικοί ύμνοι Τριωδίου- Οκτάηχον (youtube)

Χειρόγραφα

Χαίρε Μαρία (Μέλος Γ. Τσατσαρώνη)

Τον Καλοφωνικό ειρμό «Χαίρε Μαρία», σε ήχο βαρύ, μετά κρατήματος Γεωργίου Τσατσαρώνη, αποδίδει ο Βυζαντινός χορός μέλος «ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΦΩΚΑΕΥΣ» στην συναυλία του  στον Ι. Ν. Αγ. Σοφίας Πατρών, με τίτλο «ΧΑΙΡΕ ΚΕΧΑΡΙΤΩΜΕΝΗ». Ο ύμνος που μακαρίζει την ευλογημένη Παρθένο Μαρία για την αγνότητα και την αγιότητά της, αναφέρεται και στον Θεϊκό καρπό της κοιλίας της, τον Ιησού Χριστό, που έφερε στον κόσμο για να πληρωθούν οι γραφές και να σωθεί το γένος των ανθρώπων. Το μέλος είναι πανηγυρικό και κινείται σε υψηλούς μουσικούς τόνους και κλίμακες ουράνιας εξύψωσης, κορυφώνεται δε στο κράτημα που επικά ψάλλεται υπέροχα από τον χορό.

Χαίρε Μαρία – Καλοφωνικός Ειρμός μετά κρατήματος – Ήχος Βαρύς – Μέλος Γ. Τσατσαρώνη (youtube)

Παρτιτούρες – Χειρόγραφα

ειρμός

Ο Κανόνας είναι ένα είδος της Εκκλησιαστικής ποίησης, το οποίο εμφανίζεται κατά τους 6ο και 7ο αιώνα μ.Χ. Οι πιο φημισμένοι ποιητές κανόνων είναι ο Ανδρέας Κρήτης, ο Ιωάννης  Δαμασκηνός και ο Κοσμάς ο Μελωδός, Επίσκοπος Μαϊουμά (7ος – 8ος αιώνας). Ονομάστηκε το είδος αυτό έτσι, διότι ο μελωδός χρησιμοποίησε κανόνα (χάρακα) στη σύνθεση των ύμνων, κάποια συγκεκριμένα γεγονότα από την Παλαιά και Καινή Διαθήκη. Τα τροπάρια αυτά συνέβαλαν τα μέγιστα στην κατανόηση των μεγάλων αληθειών της Ορθοδόξου πίστεως, αφού περιείχαν δογματικές και άλλες θεολογικές αλήθειες. Ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός έγραψε πλήθος κανόνων, μεταξύ των οποίων και κανόνες Δεσποτικών και Θεομητορικών εορτών. Θεωρείται ο βασικός συντάκτης της Οκτωήχου.

Στον διωγμό επί Λέοντος Γ΄ του Ισαύρου (714-741 μ.Χ.), ο Ιωάννης Δαμασκηνός, θερμός ζηλωτής της πίστεως, πήρε ενεργό μέρος και εξαπέλυσε τρεις πύρινους λόγους κατά του ασεβούς, Εικονομάχου Αυτοκράτορα, υπέρ των Αγίων εικόνων, πράγμα που θορύβησε τον Λέοντα τον Ίσαυρο. Τέτοιες επιστολές έστελνε ο Ιωάννης και σε πολλούς άλλους Εικονομάχους. Τότε, ο Αυτοκράτορας Λέων, αποφάσισε να διαβάλλει τον Ιωάννη στον άρχοντα των Σαρακηνών, ώστε αυτός να τον θανατώσει. Δείχνει έτσι επιστολή του Ιωάννη σε δασκάλους και τους ζητά να αντιγράψουν τον γραφικό του χαρακτήρα και να γράψουν επιστολή δήθεν στον Αυτοκράτορα, όπου ο  Ιωάννης θα προτείνει σ’ αυτόν να κυριεύσει την πόλη των άπιστων Σαρακηνών.  Κατόπιν, στέλνει αυτή την επιστολή στον βάρβαρο άρχοντα και κατηγορώντας τον Ιωάννη, του προτείνει φιλία και τον προτρέπει να συλλάβει και να θανατώσει τον Δαμασκηνό. Ο Αγαρηνός άρχοντας καλεί τον Ιωάννη τότε, τον ανακρίνει, όμως αυτός αρνείται όλες τις κατηγορίες. Ο βάρβαρος δεν τον πίστεψε και διέταξε να του κόψουν το δεξί χέρι, το οποίο και κρέμασαν στην αγορά να το βλέπουν όλοι.

Το βράδυ της ίδιας μέρας, πήγαν μεσίτες από τον Ιωάννη ζητώντας το χέρι του για να το θάψουν. Ο Σαρακηνός άρχοντας συμφώνησε, δίνοντας το χέρι του Δαμασκηνού για ταφή.  Ο Άγιος πήγε στο ναό που είχε σπίτι του, γονάτισε μπροστά στην εικόνα της Θεοτόκου και προσευχόμενος έλεγε: «Δέσποινά μου Θεοτόκε, η δεξιά μου κόπηκε χάριν της Θείας Σου εικόνας. Πρόφθασον λοιπόν  και ίασαί μου την χείραν». Λέγοντας αυτά ο Ιωάννης εκοιμήθη και βλέπει την εικόνα της Θεοτόκου να του λέει: «Γιατρεύτηκε το χέρι σου και μη λυπάσαι πλέον. Κάνε το τώρα γραφίδα, όπως μου υποσχέθηκες». Τότε ξύπνησε ο Άγιος και βλέποντας το χέρι του να είναι όπως πρώτα, δοξολογούσε και ευχαριστούσε τον Κύριο και την Παναγία, ψάλλοντας όλη νύχτα τα εξής:

«Η δεξιά Σου χειρ Κύριε, εν ισχύει δεδόξασται, η δεξιά Σου την θραυθείσαν μου δεξιάν εθεράπευσε. Δια της δεξιάς μου θέλεις θρυμματίσει τους Εικονομάχους». Τότε έγραψε ο Ιωάννης και τον Α΄ Ειρμό του Κανόνος του Α΄ ήχου: «Σου η τροπαιούχος Δεξιά, θεοπρεπώς εν ισχύει δεδόξασται…», που ψάλλουμε σήμερα στην ακολουθία του Όρθρου.

Παρτιτούρες

ΕΙΡΜΟΙ 1 ΕΙΡΜΟΙ 2 ΕΙΡΜΟΙ 3 ΕΙΡΜΟΙ 4 ΚΡΑΤΗΜΑ ΕΙΡΜΩΝ

Ύμνος

Τον ειρμό της Θ’ ωδής, του κανόνος της μεγάλης εορτής της Πεντηκοστής, «Μὴ τῆς φθορᾶς» αποδίδει μελωδικά η χορωδία «ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΦΩΚΑΕΥΣ» από την συναυλία της στον Ι.Ν. Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης Πειραιώς, στα «Κωνσταντίνεια 2011» (22/05/2011). Ύμνος εξαιρετικός, σε ήχο βαρύ διατονικό με χρωματικές εναλλαγές, ποίημα γλυκύτατο, μεγαλυνάριο της Θεοτόκου, που ως δοχείο πάναγνο χώρεσε τον Άπειρο και κυοφόρησε τον Άφθαρτο, ερμηνεύεται άψογα από τον χορό, σύμφωνα προς το Εκκλησιαστικό, Βυζαντινό μουσικό ύφος και ψάλλεται συγκινητικά και υπέροχα, προς «τέρψιν και αγαλλίασιν ώτων ακοόντων».

Χειρόγραφο

mh-ths-fthoras