Άγγελοι και ουρανοί – Δοξαστικόν Επιφώνημα – Μέλος Γ. Τσατσαρώνη

Επίγεια και επουράνια πανηγύρισαν όλοι την Γέννηση του Χριστού. Και από εκείνη την Άγια και μοναδική νύχτα, κάθε χρόνο αναρίθμητα πλήθη Χριστιανών στρέφουν την σκέψη τους νοσταλγικά στην κωμόπολη της Βηθλεέμ και προσκυνούν νοερά τον τόπο όπου πρωτάνοιξε τα μάτια του ως άνθρωπος ο Υιός του Θεού. Ο ερχομός του Σωτήρα είναι γεγονός και ζεσταίνει τις καρδιές των ανθρώπων, τις μαλακώνει, τις γαληνεύει, τις ειρηνεύει, τις κάνει πιο ανθρώπινες, τις γλυκαίνει και τις γεμίζει χαρά. Άγγελοι δοξολογούν, ουρανοί αγάλλονται, ο γλυκόλαλος ήχος της καμπάνας αντηχεί χαρμόσυνα, οι άνθρωποι χαίρονται, οι φωνές των μικρών παιδιών που τραγουδούν ομορφαίνουν την πλάση, οι ευχές που ανταλλάσουν οι πιστοί δίνουν μηνύματα ελπίδας και αγάπης, η λαμπρή και πανηγυρική Θεία Λειτουργία δίνει άλλη διάσταση στη ζωή μας. «Άγγελοι και ουρανοί», μέλος Γ. Τσατσαρώνη,  σε πανηγυρικό ύφος ψάλλει ο Βυζαντινός χορός «Θεόδωρος Φωκαεύς», ύμνο που αποτυπώνει και αναδεικνύει όλα τα παραπάνω, ευχάριστα συμβάντα, απότοκα της Θείας Γέννησης και Ενανθρωπήσεως, εκφράζοντας  ο μελωδός, σε λίγες λέξεις με νοήματα υψηλά και μουσικά θαύματα,  στο δοξαστικό επιφώνημα του πλ. Δ΄ ήχου μετά γοργότερου, συνοδού κρατήματος, όλο το μεγαλείο του μεγίστου  Μυστηρίου της Θείας Οικονομίας.

Άγγελοι και ουρανοί – Δοξαστικόν Επιφώνημα – Μέλος Γ. Τσατσαρώνη – Ήχος πλ. Δ΄

11-12-2016: ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗΣ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΤΗΣ ΧΟΡΩΔΙΑΣ «ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΦΩΚΑΕΥΣ» ΜΕ ΤΙΤΛΟ «ΤΙ ΣΟΙ ΠΡΟΣΕΝΕΓΚΩΜΕΝ ΧΡΙΣΤΕ» ΣΤΟΝ Ι. Ν. ΠΑΝΤΟΚΡΑΤΟΡΟΣ ΠΑΤΡΩΝ.

Χειρόγραφα – Παρτιτούρες

δοξαστικό

Το πρωί της Μ. Παρασκευής ψάλλονται στους Ναούς οι «Μεγάλης Ώρες» (Πρώτη, Τρίτη, Έκτη και Ενάτη). Λέγονται «Μεγάλες» και για το μήκος τους και διότι αναφέρονται σε μεγάλα και θαυμαστά γεγονότα. Λέγονται ακόμη και «Βασιλικές», γιατί κατά τη Βυζαντινή εποχή τις παρακολουθούσε και ο βασιλιάς. Οι ώρες περιέχουν Ψαλμούς, Τροπάρια, Προφητείες, Αποστόλους, Ευαγγέλια και Ευχές.
Στον εσπερινό της Μ. Παρασκευής, που τελείται και αυτός το πρωί, ψάλλεται ως Δοξαστικό των Αποστίχων, ένας από τους πιο συγκινητικούς ύμνους της Βυζαντινής μουσικής των Θείων Παθών, το τροπάριο «Σε τον αναβαλλόμενον το φως», σε ήχο πλάγιο του Α΄. Πρόκειται για ένα από τα κορυφαία ποιητικά δημιουργήματα της εκκλησιαστικής μας ποίησης, μουσικά ταυτόχρονα κατανυκτικό και μεγαλοπρεπές. Οι πιστοί το απολαμβάνουν μέσα σε ατμόσφαιρα μεγάλης κατάνυξης, η οποία ενισχύεται και από το τελετουργικό της Αποκαθήλωσης.

Στο συγκεκριμένο τροπάριο υπάρχουν επιδράσεις από τους Ψαλμούς του Δαβίδ, το κατά Μάρκον και το κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο. Κυρίαρχο στοιχείο είναι η αντίθεση ανάμεσα στο φως, το οποίο σαν ιμάτιο περιβάλλει τον Ιησού και το σκοτάδι με το οποίο ντύθηκε ο ήλιος. Τη θεϊκή γαλήνη και το μεγαλείο διαδέχεται μια οδυνηρή κατάσταση.  Η θέα του νεκρού Χριστού με το γυμνό άταφο σώμα, προκαλεί τον θρήνο και τον οδυρμό. Το λυπητερό επιφώνημα «Οίμοι» σε συνδυασμό με την προσφώνηση «γλυκύτατε Ιησού» αποκαλύπτει το μέγεθος του πόνου του Ιωσήφ. Συγχρόνως όμως έρχονται στον νου εικόνες οικείες στους ανθρώπους, που μοιρολογούν για τον θάνατο αγαπημένων προσώπων. Μέσα από την αντίθεση ανάμεσα στο πριν και στο τώρα, εμφανίζεται η απόγνωση και η απελπισία, που μετριάζονται όμως από τη βεβαιότητα πως ό,τι συνέβη ήταν συνέπεια της συγκαταβάσεως του Ιησού και αποσκοπούσε στη σωτηρία του ανθρώπου, καθώς ακολουθεί η τριήμερος Ανάσταση.

Δεσπόζουσα όμως θέση έχει και το δέος που νιώθει ο Ιωσήφ, συνειδητοποιώντας το έργο το οποίο έχει να επιτελέσει, ασχολούμενος με τον νεκρό Ιησού. Η κατάληξη με τους ρηματικούς τύπους «μεγαλύνω», «υμνολογώ», «κραυγάζων» σηματοδοτεί εσωτερική αγαλλίαση στον ύψιστο βαθμό, οφειλόμενη στη θεότητα του Ιησού.
Υπάρχει  το πολυσύνδετο σχήμα «περιεβάλλετο και εκυμαίνετο και διερρήγνυτο του Ναού το καταπέτασμα», το ασύνδετο σχήμα «θεωρήσας νεκρόν, γυμνόν, άταφον», η μεταφορά «Καθελών ο Ιωσήφ από του ξύλου», οι προσφωνήσεις «γλυκύτατε Ιησού, Θεέ μου, οικτίρμον Κύριε», οι μεγαλειώδεις εικόνες, τα επίθετα «ευσυμπάθητον θρήνον, γλύκύτατε Ιησού, το ακήρατον σώμα», η εναλλαγή στη δομή της σύνταξης, χαρακτηριστικά λεκτικά απανθίσματα, από τα βασικά γνωρίσματα που λαμπρύνουν το ποίημα, που αποδίδεται μουσικά στον απόλυτα ταιριαστό  πλάγιο του  Α΄ ήχο, με αξιοθαύμαστο τρόπο και σύμφωνα με το Πατριαρχικό ύφος από την Βυζαντινή – Παραδοσιακή χορωδία «Θεόδωρος Φωκαεύς», στην Επετειακή Συναυλία της Δεκαετίας της, με ύμνους Μ. Εβδομάδος στον νέο Ι.Ν. Αγίου Ανδρέα Πατρών, στις 28 Μαρτίου του 2015.

Χειρόγραφα – παρτιτούρες

se-ton-anaballomenon01 se-ton-anaballomenon02 se-ton-anaballomenon03

 

 

Ύμνος

Το Δοξαστικό «Αίμα και πυρ», μέλος Κωνσταντίνου Πρίγγου, τονισθέν στον πλάγιο του Δ΄ ήχο, αποδίδει μοναδικά ο Βυζαντινός χορός «ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΦΩΚΑΕΥΣ», στην Χριστουγεννιάτικη  Συναυλία  Βυζαντινής  – Εκκλησιαστικής Μουσικής με ύμνους της  Ανατολικής Ορθοδόξου  Εκκλησίας, με τίτλο «Ψάλλομεν τω Κυρίω»,  στον Καθεδρικό Ι. Ν. Παναγίας  Φανερωμένης  Χολαργού Αθηνών, στις 15-12-2013. Ύμνος βασισμένος στην προφητεία του Ιωήλ,  πάντα αληθινή και επίκαιρη «…καὶ ἐπὶ τοὺς δούλους μου καὶ ἐπὶ τὰς δούλας μου ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ἐκχεῶ ἀπὸ τοῦ πνεύματός μου καὶ δώσω τέρατα ἐν οὐρανῷ καὶ ἐπὶ τῆς γῆς, αἷμα καὶ πῦρ καὶ ἀτμίδα καπνοῦ», σάλπιγγα ισχυρή,  απόηχος της φωνής του Θεού, κραυγή αληθείας αποκαλύπτουσα το Μέγα Μυστήριο της θείας Οικονομίας, την ενανθρώπιση του Κυρίου, του Θεού του Υψίστου. Το μέλος που ψάλλεται μετά την Χριστού γέννηση, αποδίδεται με επικό ύφος και μεγαλειώδη τρόπο από τον Βυζαντινό χορό του Φωκαέως, οδηγώντας τους «εντρυφούντες»  και «προσκαρτερούντες» στο μυστικό υπερώο της Ιερουσαλήμ, να  μπορούν και σήμερα  να δουν, να καταλάβουν, να μοιραστούν τη θεία έμπνευση του υμνωδού της Πρώτης Εορτής, της ενανθρωπήσεως του Χριστού, να δουν στο «αίμα την Σάρκωσιν», στο «πυρ την Θεότητα», στην «ατμίδα δε καπνού, το Πνεύμα το Άγιον, το επελθόν τη Παρθένω και ευωδιάσαν τον κόσμον», να πληρωθούν οι ψυχές τους πνευματική, δοξολογική, ιερή αγαλλίαση.

Αίμα και πυρ – ΔΟΞΑΣΤΙΚΟΝ – Μέλος Κωνσταντίνου Πρίγγου

Δόξα Πατρί… Ἦχος πλ. δ‘  Ἀνατολίου

Αἷμα καὶ πῦρ, καὶ ἀτμίδα καπνοῦ, τέρατα γῆς, ἃ προεῖδεν Ἰωήλ΄ αἷμα τὴν Σάρκωσιν΄ πῦρ τὴν Θεότητα, ἀτμίδα δὲ καπνοῦ, τὸ Πνεῦμα τὸ ἅγιον, τὸ ἐπελθὸν τῇ Παρθένῳ, καὶ κόσμον εὐωδιάσαν. Μέγα τὸ μυστήριον, τῆς σῆς ἐνανθρωπήσεως, Κύριε δόξα σοι.

Χειρόγραφα

aima-pyr01 aima-pyr02

ύμνος

Το επιβλητικό δοξαστικό των Αίνων της εορτής του Πολιούχου των Πατρών Αγίου Ανδρέου, αποδίδει σε πανηγυρικό τόνο και με ύφος επικό, σε ήχο Πλ. Δ΄, ο Βυζαντινός μας χορός. Ύμνος για τον κήρυκα της πίστης του Χριστού, για τον Πρωτόκλητο Απόστολο που διέδωσε την διδασκαλία του Κυρίου μας σε όλη την Οικουμένη και μαρτύρησε με σταυρικό θάνατο, αγιάζοντας τα χώματα της πόλης μας.  Προστάτης, πρεσβευτής προς τον Θεόν, ευλογία για την πόλη της  Πάτρας, στήριγμα και οδηγός όλων των πιστών.

ΤΟΝ ΚΗΡΥΚΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ – ΔΟΞΑΣΤΙΚΟΝ – ΗΧΟΣ ΠΛ. Δ΄

Χειρόγραφα – παρτιτούρες:

ton-khryka-01 ton-khryka-02

Ύμνος

Περίφημο το Δοξαστικό της Κυριακής των Αγίων Πατέρων, είναι ένα καταπληκτικό κείμενο μελοποιημένο στον πλ. Δ΄ ήχο, έναν ήχο κατάλληλο για τέτοιας βαρύτητας αξεπέραστα μουσικά μαθήματα. Το μέλος αποδίδεται από τον Βυζαντινό χορό «ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΦΩΚΑΕΥΣ», διανθίζεται δε από τον Β΄ ήχο, στον στίχο «τα μυρίπνοα κρίνα…..», σε μουσική παρουσίαση και εκτέλεση του καλλικέλαδου Πρωτοψάλτη της χορωδίας και εξαίσιου μονωδού Κωνσταντίνου Αγγελακόπουλου.

Η χορωδία αποδίδει πλήρως και την έννοιαν του λόγου και το μέλος με το γνήσιο Εκκλησιαστικό ύφος, αποφεύγοντας επιμελώς θέσεις που δεν αρμόζουν στην Εκκλησιαστική Μουσική Παράδοση.

Χειρόγραφα – παρτιτούρες

twn-agiwn-paterwn01  twn-agiwn-paterwn02twn-agiwn-paterwn03

Ύμνος

Μια πολύ καλή εκτέλεση του Δοξαστικού της Κυριακής του Παραλύτου «Κύριε τον παράλυτον» – εξαιρετικό δείγμα απλότητας και μεγαλοπρέπειας από τον Δανιήλ Καραμπάση ο οποίος τελευταία εντρυφεί στον Πέτρο τον Λαμπαδάριο.

Ἦχος πλ. δ

Κύριε, τὸν Παράλυτον οὐχ ἡ κολυμβήθρα ἐθεράπευσεν, ἀλλ’ ὁ σὸς λόγος ἀνεκαίνισε, καὶ οὐδὲ ἡ πολυχρόνιος αὐτῷ ἐνεπόδισε νόσος, ὅτι τῆς φωνῆς σου ὀξυτέρα ἡ ἐνέργεια ἐδείχθη, καὶ τὸ δυσβάστακτον βάρος ἀπέρριψε, καὶ τὸ φορτίον τῆς κλίνης ἐβάστασεν, εἰς μαρτύριον τοῦ πλήθους τῶν οἰκτιρμῶν σου, δόξα σοι.

Ύμνος

Δοξαστικὸν τῶν αἴνων τῆς Κυριακῆς τῆς Ἀπόκρεῳ.

Προκαθάρωμεν ἑαυτούς, ἀδελφοί, τῇ βασιλίδι τῶν ἀρετῶν· ἰδοὺ γὰρ παραγέγονε, πλοῦτον ἡμῖν ἀγαθῶν κομίζουσα, τῶν παθῶν κατευνάζει τὰ οἰδήματα, καὶ τῷ Δεσπότῃ καταλλάττει τοὺς πταίσαντας· διὸ μετ’ εὐφροσύνης ταύτην ὑποδεξώμεθα, βοῶντες Χριστῷ τῷ Θεῷ, ὁ ἀναστὰς ἐκ τῶν νεκρῶν, ἀκατακρίτους ἡμᾶς διαφύλαξον, δοξολογοῦντάς σε τὸν μόνον ἀναμάρτητον.

Ζωντανὴ ἠχογράφηση στὸν Πανίερο Ναὸ τῆς Εὐαγγελιστρίας Τήνου.
27 Φεβρουαρίου 2011
Ψάλλει ὁ Πρωτοψάλτης κ. Στυλιανὸς Κοντακιώτης.